Θεόδωρος Μάγγος

(απο τον Τάκη Τασούλη)

Αθήνα, 12.6.1990
Προς το
Διοικητικό Συμβούλιο του Σωματείου Εργαζομένων ΗΣΑΠ

Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Τακτοποιώντας τα αρχεία μου, μέρος των οποίων έχουν σχέση με τη συνδικαλιστική και πατριωτική δράση των εργαζομένων στους Ηλεκτρικούς Σιδηροδρόμους και που εν καιρώ σκέπτομαι να προσφέρω στο Σωματείο ΗΣΑΠ ανακάλυψα τη φωτογραφία αυτή του νεκρού Θόδωρου Μάγγου που για αρκετά χρόνια πριν από τη δικτατορία του Μεταξά διετέλεσε Πρόεδρος του Σωματείου εργαζομένων ΕΗΣ, πρόεδρος της Ομ/δίας Ηλεκτρισμού και μέλος της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε. Την φωτογραφία αυτή την απέκτησα με πολύ κόπο. Ηταν αναρτημένη σε κάποια έκθεση και μετά το κλείσιμό της κατάφερα να την πάρω. Εψαξα και κατέγραψα ότι υπάρχει σχετικά με τη ζωή και τη δράση αυτού του πρωτοπόρου συνδικαλιστή και αγωνιστή που θυσίασε και τη ζωή του για τις ιδέες του. Επισυνάπτω όσες πληροφορίες μπόρεσα να συλλέξω, ελπίζω να ενδιαφέρουν και εσάς αλλά και την ιστορία του συνδικαλιστικού κινήματος των Ελληνικών Σιδηροδρόμων.

Θεόδωρος Μάγγος, νέος. Διετέλεσε πρόεδρος των εργαζομένων των ΕΗΣ και Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ηλεκτρισμού.

ΘΟΔΩΡΟΣ ΜΑΓΓΟΣ 1877-1942

Τον Θόδωρο Μάγγο δεν τον γνώρισα προσωπικά αλλά όταν προσελήφθην στο σιδηρόδρομο τον Δεκέμβρη του 1942 οι παλαιότεροι συνάδελφοι που τον είχαν γνωρίσει τον μνημόνευαν στις συζητήσεις μας. Ο συνάδελφος Γιάννης Παπαδημητρίου έκανε μία εκτενή αναφορά για τη δράση του Μάγγου στο χώρο των Ελληνικών Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων. Αντιγράφω από εγγραφή σε μαγνητοταινία που έγινε στο σπίτι μου την 30η Ιουνίου 1982.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ για τον Θ. ΜΑΓΓΟ: Την εποχή εκείνη προ της δικτατορίας του Μεταξά, μπήκαν στο Σιδ/μο νέοι άνθρωποι , νέο αίμα που μπορούμε να πούμε ότι ήταν οι πρώτοι που τάραξαν τα λιμνάζοντα νερά και έδωσαν νέα ώθηση στην οργάνωση και συνδικαλιστική δράση των Ηλ. Σιδ/μων.Η πρώτη ώθηση με αναφορά το συνδικαλιστικό κίνημα στον Ηλεκτρικό Σιδηρόδρομο δόθηκε όπως είπαμε από τον πυρήνα που οργανώθηκε στο ΚΚ μέσα στον Ηλεκ. Σιδ/μο με επικεφαλής τον Θόδωρο Μάγγο.

Ο Μάγγος είχε γίνει Πρόεδρος και είχε κατορθώσει να μαζικοποιήσει το Σωματείο, είχε κατορθώσει να ενώσει όλο το προσωπικό. Βρισκότανε κάτω από ένα σωματείο και είχε κατορθώσει να κάνει αγώνες, οι οποίοι αγώνες είχανε μεγάλη επίδραση γενικότερα στο εργατικό κίνημα εκείνης της εποχής. Φυσικά με τη βοήθεια από τη μιά μεριά του ιδιώτη και εν συνεχεία με τη δικτατορία του Μεταξά ο Α. Βλάγκαλης ως Γενικός Διευθυντής και εκπρόσωπος του κεφαλαίου στους Ηλεκ. Σιδ/μους κατόρθωσε να εξουδετερώσει τον πυρήνα του ΚΚΕ και ο Μάγγος βρέθηκε στις φυλακές και εν συνεχεία παραδόθηκε στους Γερμανούς και κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής παλεύοντας πάντα πέθανε μέσα στην Ακροναυπλία. Δεν μπορεί κανείς να μη θυμάται αυτόν τον άνθρωπο και για τη δράση του μέσα στον Ηλεκ. Σιδ/μο και για την πίστη του σε ορισμένες ιδέες και για την αντίστασή του εναντίον των Γερμανών και για τη θυσία του μέσα στις φυλακές. Αφού εξουδετέρωσε τον πυρήνα αυτό ο Βλάγκαλης και εξουδετέρωσε και τον ίδιο τον Μάγγο ο οποίος είχε την ηγεσία. Μέσα στον Ηλεκ. Σιδ/μο επεκράτησε ένα τέλμα.

Αυτά από τις αναμνήσεις του Γιάννη Παπαδημτρίου Προέδρου του Σωματείου στην κατοχή.

ΤΑΚΗΣ ΤΑΣΟΥΛΗΣ συνέχεια για τον Θ. ΜΑΓΓΟ:

θα προσθέσω στα λεχθέντα από το Γιάννη Παπαδημητρίου δύο γραπτές μαρτυρίες. Η μία είναι από το βιβλίο της Καίτης Ζεύγου «Με το Γιάννη Ζεύγο στο επαναστατικό κίνημα». Στη σελίδα 52 γράφει: «Φυσιογνωμία ήταν και ο Θ. Μάγγος (πέθανε στην Ακροναυπλία) υπάλληλος στον ¨Ηλεκτρικό¨ Σπουδαίος γλεντζές, κιθαρίστας και τραγουδιστής και με μεγάλη επιρροή στο προσωπικό. Λέγανε πώς φτάνει ο Μάγγος να κτυπήσει το καμπανάκι και οι “ηλεκτρικοί” κατέβηκαν κιόλας σε απεργία.Η δεύτερη μαρτυρία είναι από το βιβλίο του Γιάννη Ιωαννίδη «ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ».

1942 – Ακροναυπλία. Ο Θ.Μάγγος νεκρός, ανάμεσα σε συντρόφους του Ακροναυπλιώτες..

Στη σελίδα 548 γράφει:

«ΜΑΓΓΟΣ ΘΟΔΩΡΟΣ 1877-1942  Βετεράνος του εργατικού κινήματος και του ΚΚΕ Πρόεδρος του Ηλεκτρικού Αθηνών Πειραιώς. Μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ στα 1922-23 Συνελήφθη από την Ασφάλεια το 1936. Αρρώστησε από ίκτερο και πέθανε στο στρατόπεδο της Ακροναυπλίας το Μάιο του 1942.

Στη σελίδα 80 του ίδιου βιβλίου ο Ιωαννίδης λέει πως ο Μάγγος είχε μεγάλη πίστη στο αήττητο της Σοβιετικής Ενωσης στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Λέει λοιπόν ο Ιωαννίδης ότι: « … ο Σίνακος και ο μπαρμπαΜάγγος έλεγαν – δεν θα μας βομβαρδίσουν την Ακροναυπλία γιατί ο Μουστάκιας (Στάλιν) τους είπε να μη βομβαρδίσουν εκεί που είναι κουμουνιστές είναι δικοί μου άνθρωποι-
Αμφέβαλε για τη προώθηση των Γερμανικών στρατευμάτων στο Σοβιετικό έδαφος και έλεγε ότι δεν είναι δυνατόν να προχωρούν οι Γερμανοί γιατί ο Στάλιν έλεγε ότι δεν θα παραχωρηθεί ούτε σπιθαμή εδάφους σοβιετικού στον εχθρό σε περίπτωση επιδρομής».

Η γυναίκα του Μάγγου είναι εξακριβωμένο ότι από φτώχεια βρέθηκε σε απόγνωση και αυτοκτόνησε πέφτοντας σε διερχόμενο από τα Πετράλωνα συρμό. Βρέθηκε αποκεφαλισμένη. Οι δύο κόρες του πέθαναν στην κατοχή από πείνα.

Τέλος από το βιβλίο του Σπύρου Λιναρδάτου «4η Αυγούστου» σελίδα 38 αντιγράφω : «Ετσι πέθαιναν από καλπάζουσα ο κοντούλης σιδηροδρομικός από τη Μακεδονία (είχε μεταφερθεί στη Σωτηρία) και ο εργάτης Ρολογάς. Επίσης τρελάθηκε ο σωφέρ Γκατέλης και πέθανε από τις κακουχίες ο γεροΜάγγος ο αγαπημένος των συναδέλφων και Πρόεδρος της Ομοσ/νδίας Ηλεκτρισμού».

Αυτά μπόρεσα να συλλέξω από προφορικές και γραπτές μαρτυρίες.
(Αρχείο «Ενωση Εργαζομένων ΗΣΑΠ»)