Η Εταιρεία

Η κατασκευή αστικού σιδηροδρόμου στην Ελλάδα συζητήθηκε για πρώτη φορά το 1835, όταν ο Φραγκίσκος Φέραλδ πρότεινε στην Ελληνική Κυβέρνηση τη σιδηροδρομική σύνδεση της Αθήνας με τον Πειραιά. Η πρόταση αυτή επανήλθε το 1843 από τον Αλέξανδρο Ραγκαβή και γύρω από το θέμα αυτό άνοιξε ένας μεγάλος κύκλος συζητήσεων. Το 1855, η Κυβέρνηση του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου εισηγείται στη Βουλή και ψηφίζεται ομόφωνα νόμος “Περί συστάσεως σιδηροδρόμου απ΄ Αθηνών εις Πειραιά”.

1869 – Γκραβούρα του Θησείου. O Ατμήλατος Σιδηρόδρομος κάτω απο την γέφυρα του Θησείου με φόντο την Ακρόπολη.

Τελικά, το 1869 η Αττική αποκτά το πρώτο τμήμα μονής γραμμής, μήκους 8,5 χιλιομέτρων, ενός από τους παλιότερους αστικούς σιδηροδρόμους του κόσμου. Ο αστικός σιδηρόδρομος ξεκίνησε την λειτουργία του στις 27.2.1869 σαν ατμήλατος και το 1904 έγινε ηλεκτροκίνητος. Το 1890 εώς το 1893 γίνεται διπλασιασμός της μονής γραμμής Θησείου-Πειραιά.
 
Στις 17/5/1895 εγκαινιάζεται η υπόγεια προέκταση Θησείο-Μοναστηράκι-Ομόνοια

Από το 1928 εώς το 1930 κατασκευάζεται ο νέος σταθμός της Ομόνοιας κι η σήραγγα για την επέκταση της γραμμής από την Ομόνοια εώς την Βικτώρια και την Αττική.

Στις 21/7/1930 ο Πρωθυπουργός Ελ.Βενιζέλος εγκαινιάζει το νέο υπόγειο πολυτελή σταθμό της Ομόνοιας.

21-7-1930 Ο Ελ. Βενιζέλος προσέρχεται στον νέο σταθμό Ομόνοιας για τα εγκαίνια.

Το 1926 από ΣΑΠ μετονομάζεται σε ΕΗΣ και το 1975 εξαγοράζεται από το Ελληνικό Δημόσιο και έκτοτε ονομάζεται ΗΣΑΠ. Στο πλαίσιο της Εταιρίας λειτούργησαν και δύο γραμμές Τραμ. Το Τραμ της Παραλίας από τις 12/4/1910 εώς το 1960 και το Τραμ Πειραιά-Περάματος από τις 20/7/1936 εώς τον Μάρτιο του 1977.

Το 1955 αρχίζουν τα έργα προέκτασης και η υποδομή των νέων σταθμών απο την Αττική εώς την Κηφισιά.

1959 – Ξύλινος συρμός στο Νέο Φάληρο (φώτο LUFT)

Την ίδια χρονιά άρχισε η λειτουργία της μονάδας των Πράσινων Λεωφορείων, με διαδρομές από Αθήνα προς Πειραιά και από Πειραιά προς Δραπετσώνα και Πέραμα. Στις 10 Αυγούστου 1957 ο ηλεκτρικός φτάνει στην Κηφισιά και αρχίζει η λειτουργία του νέου σταθμού. Το 1980 ανατέθηκε στην Α.Ε ΗΣΑΠ η μελέτη για την κατασκευή του νέου ΜΕΤΡΟ, την εποπτεία του οποίου είχε έως το 1985. Η ζωή και η λειτουργία των ΣΑΠ – ΕΗΣ – ΗΣΑΠ (όπως ονομάστηκε κατά καιρούς η Εταιρία από το 1869 έως σήμερα), είναι συνυφασμένη με την κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη του λεκανοπεδίου της Αττικής, αλλά και με την νεώτερη ιστορία του τόπου μας.